คณะรัฐมนตรีเห็นชอบให้นาคเป็นเอกลักษณ์ประจำชาติ ประเภทสัตว์ในตำนาน ตามที่สำนักงานปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี โดยคณะกรรมการเอกลักษณ์ของชาติเสนอ เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ เอกลักษณ์วัฒนธรรมไทย ด้าน Soft Power ที่สามารถต่อยอดและขับเคลื่อนเป็นเศรษฐกิจสร้างสรรค์
นายธีระพงษ์ วงศ์ศิวะวิลาส ปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี กล่าวว่า คณะรัฐมนตรีเห็นชอบให้นาคเป็นเอกลักษณ์ประจำชาติ ประเภทสัตว์ในตำนานนั้น สืบเนื่องจากในคราวประชุมคณะกรรมการเอกลักษณ์ของชาติ เมื่อวันที่ 29 มีนาคม 2564 นายวีระ โรจน์พจนรัตน์ กรรมการเอกลักษณ์ของชาติ ได้เสนอให้ครุฑและนาคเป็นเอกลักษณ์ประจำชาติ ประเภทสัตว์ในตำนาน ซึ่งที่ประชุมได้มีมติเห็นชอบในหลักการ และมอบให้กระทรวงวัฒนธรรม โดยกรมศิลปากร สำนักงานราชบัณฑิตยสภา และสำนักงานปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี หาข้อมูลเพิ่มเติมให้ครบถ้วน เพื่อนำเสนอต่อไป
ต่อมา คณะกรรมการเอกลักษณ์ของชาติ ในคราวประชุมเมื่อวันที่ 9 พฤษภาคม 2565 ได้เห็นชอบในหลักการกำหนดให้นาคเป็นเอกลักษณ์ประจำชาติ ประเภทสัตว์ในตำนาน จากการศึกษาค้นคว้าที่ว่า ประเทศไทยเป็นประเทศที่มีประวัติศาสตร์อันยาวนาน ในวัฒนธรรมไทยมีสัตว์ในจินตนาการ ตำนาน และความเชื่อมากมาย เช่น ครุฑ นาค หงส์ ราชสีห์ ช้างเอราวัณ กินรี ปรากฏอยู่ในสิ่งต่าง ๆ สำหรับเรื่องนาคในไทยนั้น สัมพันธ์กับความเชื่อเรื่องของงูใหญ่ที่ปรากฏในหลายวัฒนธรรมทั่วโลก แม้ว่าไทยจะรับวัฒนธรรมและคติความเชื่อเรื่องนาคมาจากประเทศอินเดีย แต่ไทยก็ได้นำมาปรับ สร้างสรรค์ ต่อยอด จนกลายเป็นลักษณะเฉพาะของวัฒนธรรมไทยที่ได้รับการยอมรับในระดับโลก และจะพบว่า เรื่องของนาคมีความเกี่ยวพันกับวิถีชีวิต สะท้อนถึงตำนานและความเชื่อมาแต่อดีต และดำรงอยู่คู่กับสังคมไทยมาหลายศตวรรษ เป็นสัญลักษณ์สะท้อนวัฒนธรรมของประชาชนอย่างแนบแน่น สื่อออกมาผ่านทางขนบธรรมเนียมประเพณี ศิลปวัฒนธรรม พิธีกรรมต่าง ๆ แม้แต่ 3 สถาบันหลักของชาติ ได้แก่ ชาติ ศาสนา สถาบันพระมหากษัตริย์ ล้วนมีเรื่องราวของนาคเกี่ยวข้อง เรื่องของนาคปรากฏอยู่ในทุกภูมิภาคของไทย
นอกจากนี้ คณะกรรมการเอกลักษณ์ของชาติยังให้เสนอคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติพิจารณาเรื่องดังกล่าวอีกทางหนึ่งด้วย โดยในคราวประชุมเมื่อวันที่ 6 มิถุนายน 2565 ได้มีมติเห็นพ้องตามความเห็นของคณะกรรมการเอกลักษณ์ของชาติ และมอบหมายกรมศิลปากร สำนักช่างสิบหมู่ ดำเนินการร่างภาพต้นแบบนาค รวมทั้งมอบหมายกระทรวงวัฒนธรรมดำเนินการใช้นาคเป็น Soft Power เพื่อวางยุทธศาสตร์ขับเคลื่อนเศรษฐกิจสร้างสรรค์ และกำหนดกิจกรรมที่เกี่ยวข้องต่อไป
สำนักงานปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี จึงได้นำเรื่องเสนอคณะรัฐมนตรีพิจารณาในคราวประชุมคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 1 พฤศจิกายน 2565 มีมติเห็นชอบให้นาคเป็นเอกลักษณ์ประจำชาติ ประเภทสัตว์ในตำนาน ตามที่สำนักงานปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี โดย คณะกรรมการเอกลักษณ์ของชาติเสนอ
Credit : สำนักงานปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี
