วันที่ 29 มิถุนายน “วันบริพัตร”
จอมพลเรือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต ประสูติเมื่อวันพุธที่ 29 มิถุนายน 2424 ในพระบรมมหาราชวัง ทรงเป็นพระราชโอรสองค์ที่ 33 ใน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และองค์ที่ 2 ใน สมเด็จพระปิตุจฉาเจ้าสุขุมาลมารศรีพระอัครราชเทวี ทรงเข้ารับราชการในกองทัพเรือ ตั้งแต่ 24 กุมภาพันธ์ 2446 ถึง 18 มิถุนายน 2463 ทรงดำรงตำแหน่ง ผู้บัญชาการกรมทหารเรือ และ เสนาบดีกระทรวงทหารเรือ เป็นเวลาประมาณ 17 ปี ซึ่งนับว่ายาวนานที่สุด
จอมพลเรือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต ได้ทรงบุกเบิกและวางรากฐานความเจริญด้านต่าง ๆ ให้แก่ กองทัพเรือ เป็นอันมาก คุณูปการที่ทรงมีต่อกองทัพเรือที่สำคัญ ๆ อาทิ
– ทรงจัดระเบียบราชการในกองทัพเรือให้รัดกุม
– ทรงจัดทำข้อบังคับทหารเรือว่าด้วยหน้าที่ราชการในเรือ
หลวง
– ทรงวางรากฐานการจัดระเบียบการเรียนการสอนในโรงเรียนนายเรือใหม่
– ทรงขยายและปรับปรุงอู่หลวง
– ทรงวางรากฐานกองดุริยางค์ทหารเรือ
– ทรงจัดทำโครงสร้างกำลังทางเรือ
– ทรงเสริมสร้างแสนยานุภาพของกองทัพเรือ โดยทรงสั่งซื้อเรือรบจากต่างประเทศเข้าประจำในกองทัพเรือ เป็นจำนวนมาก อาทิ เรือพระที่นั่งมหาจักรี (ลำที่ 2) เรือเสือทะยานชล เรือเสือคำรณสินธุ์
– ทรงสนับสนุนการก่อตั้งราชนาวิกสภา
– ทรงกำหนดรูปแบบริ้วกระบวนเรือพระราชพิธี ปรับปรุงการเห่เรือและการสร้างเรือพระราชพิธีขึ้นใหม่
– ทรงกำหนดระยะเวลาและวิธีรับคนเข้ารับราชการในกรมทหารเรือ
– ทรงวางแบบแผน การยิงสลุต
– ทรงกำหนดเครื่องแต่งกายทหารเรือ
– ทรงจัดให้มีพระธรรมนูญศาลทหารและกรมพระธรรมนูญทหารเรือ
– ทรงปรับปรุงการสหโภชน์ และก่อตั้งโรงเรียนสูทกรรม
– ทรงตั้งคลังแสงทหารเรือ
– ทรงปรับปรุงการแพทย์ทหารเรือ
– ทรงทำการสำรวจและจัดทำแผนที่น่านน้ำสยามขึ้นใหม่ โดยกองแผนที่ทะเลซึ่งต่อมาได้เปลี่ยนเป็น กรมอุทกศาสตร์ขณะทรงรับราชการในกองทัพเรือ
พระองค์ทรงปฏิบัติหน้าที่ด้วยความวิริยะอุตสาหะและมีความตั้งพระทัย ฉะนั้นการที่กองทัพเรือมีความพัฒนาก้าวหน้าต่อเนื่องมากระทั่งถึงปัจจุบันนี้ กล่าวได้ว่า เป็นเพราะกรุณาคุณที่ทรงมีต่อกองทัพเรืออย่างหาที่สุดมิได้ เพื่อเป็นการรำลึกถึงพระกรุณาธิคุณของ จอมพลเรือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต
กองทัพเรือได้กำหนดให้วันที่ 29 มิถุนายน ของทุกปีเป็น “วันบริพัตร” และกำหนดจัดงานเพื่อน้อมรำลึกถึงพระองค์ท่าน ณ กรมยุทธศึกษาทหารเรือ ตำบลศาลายา อำเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม
